ลำปาง – หวั่นแตก! น้ำป่าทะลักลงมาก เคยเจอร้อยร้าวใต้ทางน้ำล้น ด้านทรัพยากรน้ำฯ ยันยังแข็งแรง

   จากอิทธิผลของพายุมู่หลาน ที่ทำให้มีน้ำป่าไหลหลากทะลักลงมาตามสายน้ำของลำห้วยแม่ต๋า และแม่ส้าน ก่อนที่จะไหลลงสู่อ่างเก็บน้ำห้วยแม่ต๋า ซึ่งอยู่ด้านบนเขาสูง ในเขตบ้านนาไหม้ ม.2 ต.เมืองมาย อ.แจ้ห่ม จ.ลำปาง เป็นจำนวนมาก โดยมวลน้ำก้อนใหญ่จากฝนที่ตกหนักมากบนเขาสูง จึงทำให้ไหลล้นสปิลเวย์ หรือทางระบายน้ำ ลงสู่ลำห้วยแม่ต๋า และไหลท่วมพื้นที่การเกษตรไปหลายหมู่บ้านในพื้นที่ ต.เมืองมาย เมื่อวันที่ 12 สิงหาคม 2565 ที่ผ่านมา ซึ่งขณะนี้สถานการณ์กลับเข้าสู่ภาวะปกติแล้ว 

   สิ่งที่ชาวบ้านเกิดความเป็นห่วง และกังวล คือ อ่างเก็บน้ำห้วยแม่ต๋า ที่ตั้งอยู่ด้านบนเขา ซึ่งเป็นอ่างดิน ที่มีความจุเกือบ 1 ล้านลูกบาศ์กเมตร โดยเป็นอ่างที่อยู่ในความดูแลของสำนักงานทรัพยากรน้ำภาค 1 กรมทรัพยากรน้ำ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม ได้เกิดมีรอยร้าวบริเวณใต้ทางระบายน้ำ หรือทางน้ำล้นสปิลเวย์ ซึ่งขนาดรอยร้าวกว้างประมาณ 1 เมตร โดยเกิดความเสียหายมานานแล้ว ชาวบ้านจึงเกรงว่า อาจจะเสียหายเพิ่มเติม และหวั่นว่าจะแตก เพราะหากเป็นเช่นนั้น น้ำที่มีอยู่จะทะลักลงไปสร้างผลกระทบต่อพื้นที่ตั้งหมู่บ้าน ที่อยู่ด้านล่างได้

    ด้าน นายติ๊บ บุญยืน นายกองค์การบริหารส่วนตำบลเมืองมาย อ.แจ้ห่ม จ.ลำปาง พร้อมด้วยเจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครอง อ.แจ้ห่ม ผู้นำชุมชน และชาวบ้านในพื้นที่ ได้ขึ้นไปสำรวจสภาพอ่างเก็บน้ำห้วยแม่ต๋า เมื่อวันที่ 12 สิงหาคม 2565 ที่ผ่านมา หลังสถานการณ์น้ำป่าที่หลากเริ่มลดลง ซึ่งพบว่า น้ำไหลล้นออกทางสปิลเวย์เป็นจำนวนมาก

   "ในเรื่องนี้ ทาง อบต.เมืองมาย ได้แจ้งเบื้องต้น ไปยังหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อรับทราบแล้ว และที่ผ่านมาก็มีเจ้าหน้าที่เข้ามาตรวจสอบ แต่ก็ยังไม่ได้ซ่อมแซม ชาวบ้านจึงเกิดความไม่สบายใจ และเกรงว่า อาจจะเกิดผลกระทบมากขึ้น และกังวล ว่า อ่างจะแตกในจุดดังกล่าว เพราะเป็นอ่างที่สร้างขึ้นมานาน เพื่อรองรับน้ำป่าหลาก บรรเทาอุทกภัย ไม่ให้เกิดขึ้นหนักเหมือนในอดีต"

   ผู้สื่อข่าวรายงาน ว่า อ่างเก็บน้ำห้วยแม่ต๋า หรือโครงการอ่างเก็บน้ำห้วยแม่ต๋า ก่อสร้างขึ้นใน ปีงบประมาณ 2552 งบประมาณกว่า  48 ล้านบาท และหลังจากที่มีข่าวนำเสนอออกไป ล่าสุด นายโอภาส ถาวร ผู้อำนวยการสำนักงานทรัพยากรน้ำภาค 1 ลำปาง พร้อมด้วยทีมวิศวกร ได้ขึ้นไปตรวจสอบข้อเท็จจริง เมื่อวันที่ 13 สิงหาคม 2565 ที่ผ่านมา 

  นายโอภาส ถาวร ผู้อำนวยการสำนักงานทรัพยากรน้ำภาค 1 ลำปาง เปิดเผยว่า ลักษณะข้อมูลของอ่างเก็บน้ำแม่ต๋า เป็นเขื่อนดิน สันเขื่อนกว้าง 7 เมตร สูง 19.50 เมตร สันเขื่อนยาว 170 เมตร ความจุที่ระดับเก็บกัก 951,770 ลูกบาศก์เมตร ซึ่งอัตราการระบาย Spillway แบบ side channel การระบายน้ำที่ออกแบบไว้สูงสุดน้ำไหลข้าม spill way สูง 1.92 เมตร จะระบายน้ำได้ 338 ลูกบาศ์กเมตรต่อวินาที ปริมาณน้ำฝน 160 มิลลิเมตร ซึ่งในวันที่ 12 สิงหาคม 2565 ตามที่เกิดภัยนั้น ฝนตกเฉลี่ย เพียง 73 มิลลิเมตร น้ำไหลข้ามสปิลเวย์สูงเพียง 0.30 เมตรเท่านั้น ซึ่งเท่าอัตราการไหลผ่าน เพียง 60 ลูกบาศ์กเมตรต่อวินาที

 “สรุปอ่างยังมีความสามารถระบายน้ำได้ โดยไม่เกิดความเสียหายต่อตัวอ่าง ประเด็นของความมั่นคงแข็งแรงของสปิลเวย์ เนื่องจากพบรอยแตก ซึ่งรอยแตกที่สันอาคารระบายน้ำล้น ได้ตรวจสอบเบื้องต้นพบว่า รอยแตกดังกล่าว เป็นรอยต่อของคอนกรีตบริเวณสันระบายน้ำล้น สัณนิฐานได้ว่ารอยแตกดังกล่าว อาจเกิดขึ้นจากมีต้นไม้ และวัชพืชที่ลอยมากับน้ำ"

   เมื่อไม่มีการดูแล และกำจัดออกจึงทำให้ต้นไม้เติบโต และรากไม้ชอนไช บริเวณรอยต่อคอนกรีตจนแตกร้าว ซึ่งเกิดบริเวณสันระบายน้ำ ซึ่งก่อสร้างเป็นฝายสันมนภายในเป็นหินก่อทับหน้าด้วยคอนกรีตเสริมเหล็กด้านหนา 50 เซนติเมตร  ด้านหลังหนา 30 เซนติเมตร และบริเวณที่เสียหายอยู่ที่รอยต่อด้านหลัง ซึ่งไม่ส่งผลกระทบต่อตัวเขื่อน หรือโครงสร้างของอาคารระบายน้ำล้นแต่อย่างใด

    เพื่อให้เกิดความปลอดภัยและลดความกังวลในระยะยาว ทางสำนักงานทรัพยากรน้ำภาค 1 ได้วางแนวทางการดำเนินการ ดังนี้ เมื่อน้ำลดลง จนเข้าสู่ภาวะปกติ จะเข้าสำรวจ และซ่อมบำรุงทันที เพื่อให้เกิดความมั่นใจกับประชาชนในพื้นที่ โดยการประสานกับ นายก อบต. ผู้นำชุมชน และประชาชนในพื้นที่เพื่อสร้างความเข้าใจ และลดความวิตกกังวล พร้อมทั้งให้มีการประกาศเสียงตามสาย และชี้แจงกับสื่อมวลชนอย่างต่อเนื่อง

  สำหรับในระยะยาวทางสำนักงานทรัพยากรน้ำภาค 1 จะดำเนินการจัดแผนงานในการปรับปรุงประสิทธิภาพตัวอ่าง และซ่อมบำรุง ขุดลอกภายในอ่างเก็บน้ำ พร้อมทั้งสร้างระบบกระจายน้ำ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ การใช้ประโยชน์จากแหล่งน้ำให้กับชุมชนต่อไป.

ฅนลำปางดอทคอม